ရခုိင္ျပည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ Myanmar Legal Aid Network အဖြဲ႔က ဦးေဆာင္ကာ ရန္ကုန္ေရွ႕နယ္မ်ားအသင္းႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရွ႕နယ္မ်ား အသင္းတုိ႔က ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ၌ပါရွိေသာ အေျခခံဥပေဒဆုိင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ရပ္ကုိ စစ္ေတြဟုိတယ္တြင္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔က နံနက္ ၉ နာရီကေန ေန႔လယ္ ၁၂ နာရီထိ ျပဳလုပ္ခ့ဲၾကေၾကာင္း သိရသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ လူငယ္ေတြ ေလ့ေလာေနစဥ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ လူငယ္ေတြ ေလ့ေလာေနစဥ္။
အဆုိပါ ေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ေရွ႕နယ္မ်ား၊ ဥပေဒပညာရွင္မ်ား၊ ဝံက္လက္ေဖာင္ေဒးရွင္း၊ ရခုိင္လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအဖြဲ႕၊ ရခုိင္အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကြန္ယက္ႏွင့္ စိတ္ပါ၀င္စားေသာ လူငယ္မ်ားတုိ႔က တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးခ့ဲၾကေၾကာင္း သိရသည္။
၄င္းေဆြးေႏြးပြဲကုိ ျပဳလုပ္ရေသာ အေၾကာင္းအရင္းမွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံကုိ မသိနားမလည္ေသာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားကုိ ရွင္းလင္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူလည္းျဖစ္၊ စာေရးဆရာလည္းျဖစ္၊ ႐ုပ္ရွင္ဒါ႐ုိက္တာလည္းျဖစ္၊ တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕နယ္လည္းျဖစ္၊ အာဆီယံ အသိဥာဏ္ပစၥည္းဆုိင္ရာ အမွဴးေဆာင္လည္း ျဖစ္ေသာ ဦးေအာင္စုိးက ယခုလုိေျပာသည္။
" ေဆြးေႏြးပြဲကေတာ့ လူေတြက ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒဆုိတာ ကုိယ္နဲ႔ မဆုိင္ဘူး။ ကုိယ္နဲ႔ မသိဘူး။ နားလည္းမလည္ဘူး။ နားမလည္ရင္ နားလည္တ့ဲသူက စားသြားမွာပဲ။ နားလည္တ့ဲသူက သူ႔စိတ္ႀကိဳက္လုပ္သြားမွာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ျပည္သူေတြ နားလည္ဖုိ႔လုိတယ္။ နားလည္းေအာင္လုိ႔ ဆရာေတာ့ ဥပေဒသမားေတြက လုိက္ရွင္းျပတာ။ နားလည္ၿပီးရင္ မွ်မွ်တတ ဥပေဒနဲ႔အညီ အခြင့္အေရးေတြ သိလာမယ္၊ ျပဳျပင္လာမယ္ဆုိရင္ အခု အႀကံဥာဏ္ေပးဖုိ႔ လႊတ္ေတာ္က ေတာင္းတယ္။ ေတာင္းတ့ဲအခါမွာ ျပည္သူက အႀကံဥာဏ္ေပးခ်င္တယ္။ ဘာေပးရမွန္းမသိဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔က လြတ္လပ္ခ်င္တယ္၊ ညီမွ်ခ်င္တယ္၊ တန္းတူအခြင့္အေရးေတြ ရခ်င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဆရာေတာ့က အသိေတြတုိးလာေစခ်င္လုိ႔ မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးတာ။ " ဟု သူက ေျပာသည္။
ေနာက္ထပ္ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးေသာ Myanmar Legal Aid Network အဖြဲ႔က ဥပေဒပညာရွင္ ဦးေက်ာ္မင္းဇံကလည္း တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးသူမ်ားကုိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံတြင္ ပါရွိေသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒမ်ား၊ စစ္ျဖစ္ေနေသာ အခ်ိန္ကာလတြင္ လူတစ္ဦးအား ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ သင့္မသင့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ အေရးေပၚကာလတြင္ သမၼတက ထုတ္ျပန္ေသာ အမိန္႔ဥပေဒမ်ား စေသာ ဥပေဒမ်ားကုိ အက်ယ္တဝန္႔ရွင္းလင္းတင္ျပ ခ့ဲေၾကာင္း သိရသည္။
" စစ္တပ္ကလာတ့ဲ ဝန္ႀကီးေတြဆုိရင္ ေနရာႏွစ္ခုရတယ္။ တပ္ကလည္းထြက္စရာမလုိဘူး။ ဝန္ႀကီးကလည္း ႏုတ္ထြက္စရာမလုိဘူး။ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔က လစာႏွစ္မ်ိဳးရတယ္။ တပ္ဘက္မွာလည္း လစာရတယ္။ ဝန္ႀကီးဌာနထဲမွာလည္း လစာရတယ္။ အရပ္ဘက္က တက္လာတ့ဲ ဝန္ႀကီးေတြက်ေတာ့ ေနရာတစ္ခုပဲ။ လစာလည္းတမ်ိဳးပဲရတယ္။ ဒါေတြဟာ ျပင္သင္တ့ဲ အခ်က္ေတြျဖစ္တယ္။ " ဟု ေဆြးေႏြးတင္ျပခ့ဲသည္။
ဖြဲ႔စည္းပုံထဲတြင္ ပါဝင္ေသာ တခ်ိဳ႕အခ်က္အလက္ႏွင့္ ပုဒ္မမ်ားမွာ ျပည္သူေတြလုိလားေနေသာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ႏွင့္ လြဲေနေၾကာင္း တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕နယ္ ဦးေအာင္စုိးက ဆုိသည္။
" အဓိက လူေတြေျပာေနတာကေတာ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ က႑ေပါ့။ တပ္မေတာ္က ႏုိင္ငံေရးမွာ ဦးေဆာင္ဘာညာဆုိတာၾကေတာ့ တပ္မေတာ္ကုိ တကယ္ေတာ့ ျပည္သူ႔လူထုက သူတုိ႔ကုိခ်စ္တယ္။ ကုိယ့္တုိင္းျပည္ ကုိယ့္လူမ်ိဳးကာကြယ္တ့ဲ ကာကြယ္မႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေပၚမွာပဲ ရွိေစခ်င္တယ္။ ႏုိင္ငံေရးမွာ မရွိေစခ်င္ဘူး။ အခုသူတုိ႔က ႏုိင္ငံေရးမွာရွိတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တပ္မေတာ္သားေတြကုိ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းထည့္ေပးလုိက္တယ္ ဆုိတာ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ မညီဘူးေပါ့။ မညီတ့ဲအခါမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေနာက္က ပုဒ္မေတြ ေျပာစရာျဖစ္လာတာေပါ့။ သမၼတေရြးတာေတာ့၊ သမၼတေရြးရင္လည္း သုံးေယာက္ဆုိရင္ တစ္ေယာက္က တပ္မေတာ္သား၊ အဲတပ္မေတာ္သားကုိ လူထုက ေရြးတာမဟုတ္ဘူး။ တပ္မေတာ္က ခန္႔ၿပီးလုပ္တာဆုိေတာ့ ဒါက ဒီမုိကေရစီမွ မဟုတ္တာေလ။ ႏုိင္ငံတကာ ဒီမုိကေရစီ စံႏႈန္းနဲ႔ မညီဘူးေပါ့။ " ဟု သူက ေျပာသည္။
ထုိအခ်က္မ်ားသည္ အသြင္းကူးေျပာင္းေသာကာလတြင္ မွန္ေနေသာ္လည္း ယခု တည္ၿငိမ္လာၿပီဆုိသည့္အတြက္ ၄င္းပုဒ္မမ်ားကုိ ျပင္ဆင္သင့္ၿပီး ယင္းတစ္ခ်က္တည္း ျပင္လုိက္ပါက က်န္ေသာအခ်က္မ်ားမွာ အားလုံး ပုိၿပီးေကာင္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေနာက္ သမၼတတင္ေျမွာက္ေသာ အပုိင္းတြင္လည္း အသက္ကုိ ကန္႔သတ္ထားေသာေၾကာင့္ လူငယ္မ်ား သမၼတျဖစ္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း ဦးေအာင္စုိးက ဆက္လက္ဆုိသည္။
" သမၼတအသက္ေပ့ါ။ သမၼတရဲ႕ အသက္က ၄၅ ႏွစ္လုိ႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။ လူငယ္ေတြ သမၼတျဖစ္ခြင့္ မရွိဘူး။ တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္လုိ႔ မရဘူး။ ဗုိခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသာ အခုအသက္ရွင္ေနရင္ ဒီမွာ ၀င္ေခါင္ေဆာင္လုပ္လုိ႔ မရေတာ့ဘူး။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အသက္က ၃၂ ႏွစ္။ ဆုိေတာ့ လူငယ္ေတြကုိ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအသက္ေတြကုိ ျပင္ရမယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတာ့ေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုကလည္း ဟုိဟာေပါ့ ဒီ တရားလႊတ္ေတာ္က တရားစီရင္ေရးမွာ အျမင့္ဆုံးေပါ့။ အခုက တရားလႊတ္ေတာ္ရယ္၊ စစ္ခုံ႐ုံးရယ္၊ အေျခခံဥပေဒ ခုံ႐ုံးေတြရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ တပ္မေတာ္သားေတြကုိ ဟုိဟာလုပ္တ့ဲအခါမွာ တပ္မေတာ္ ကိစၥကုိ စစ္ခုံ႐ုံးက ဆုံးျဖတ္တာ မွန္တယ္။ အျမင့္ဆုံးကေတာ့ ျပည္သူ႔တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ပဲ ျဖစ္ရမယ့္။ ျဖစ္သင့္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဒီဟာက ဟုိဘက္မွာက်ေတာ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္က အၿပီးအသတ္ျဖစ္တယ္ဆုိေတာ့ ဒါေတြက တစ္ခါတေလက်ေတာ့ နည္းနည္းလည္း ဒီမုိကေရစီစနစ္မွာ ပုိၿပီးေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္ တာေပါ့ေနာ္။ " ဟု ေျပာသည္။
ျပည္နယ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ဖို႔အတြက္ ကုိယ့္ျပည္နယ္၏ ဝန္ႀကီးႏွင့္ အစုိးရကုိ ကုိယ့္တုိ္င္းရင္းသားတုိ႔ကပဲ ခန္႔သင့္ေၾကာင္း၊ ဗဟုိအစုိးရက ဝင္စြပ္ဘက္မႈမရွိဘဲ သတ္သတ္ရွိေနသင့္ၿပီး တုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ အခြင့္အေရးမ်ား၊ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈမ်ားကုိ ပုိၿပီးေလးေပး သင့္ေၾကာင္း ဦးေအာင္စုိးက ဆုိသည္။
ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆုိင္ရာေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ လူငယ္ေတြ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခ့ဲစဥ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆုိင္ရာေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ လူငယ္ေတြ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခ့ဲစဥ္။
အဆုိပါ ေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္လာေသာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားထံမွ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူမ်ားက ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံကုိ အႀကံျပဳလႊာမ်ား ေကာက္ခံၿပီး ရရွိလာေသာ အႀကံျပဳလႊာမ်ားကုိ အတြင္းေရးမွဴး ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသုံးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီသုိ႔ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထားၿပီး တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
(သတင္းအရင္းအျမစ္- Arakan Times)