ဝိႈက္ကတ္အေရး ေနာက္ကြယ္

မွတ္ပုံတင္ေပ်ာက္ေနသူတစ္ဦးျပဳလုပ္ထားေသာ White card ကိုေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု - နစ္ကီ)

ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ားကို ထုတ္ေပးေသာ White card ႏွင့္ UNHCR ကဒ္ကို ျပသေနသူတစ္ဦး (ဓာတ္ပံု - india.blogs.nytimes.com)

 ျပည္လံုးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ (white card)ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္ျပဳလုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားအင္အားစုမ်ား အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသူမ်ားအၾကား စိုးရိမ္မႈမ်ားျမင့္တက္လာသည္။
ဝိႈက္ကတ္ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္ျပဳလုိက္ျခင္းသည္ အာဏာရပါတီ၏ ႏုိင္ငံေရး ကစားကြက္ဟုလည္း စြပ္စြဲမႈမ်ား ထြက္ေပၚေနသည္။ ထို႔အျပင္ ဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းစႏုိင္ငံအတြက္ ဆိုးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ပြားလာႏုိင္သည္ဟုလည္း သံုးသပ္သူမ်ားရွိသည္။
ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ကို ၁၉၅၁ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း ေနထိုင္သူမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း နည္းဥပေဒမ်ားအရ ထုတ္ေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားထဲတြင္ ႏုိင္ငံသား၊ ႏုိင္ငံျခားသား မခြဲျခားႏုိင္ေသးသူ အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မွတ္ပံုတင္ ေပ်ာက္ဆံုးေနသူမ်ား၊ မရရွိေသးသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အနည္းစုပါဝင္သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ျပည္လံုးကြၽတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ (white card)ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားကိုပါ မဲေပးခြင့္ရွိေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ မွတ္ခ်က္ျဖင့္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂ ရက္ ၌ ျပင္ဆင္အတည္ျပဳခဲ့သည္။
ျပည္လံုးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပေရးဥပေဒၾကမ္းကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီသည္  ဥပေဒေရးရာႏွင့္ အထူးကိစၥရပ္မ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္သံုးသပ္ေရး ေကာ္မရွင္ႏွင့္ စိစစ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ကာ လႊတ္ေတာ္သို႔တင္သြင္းစဥ္ကတည္းက ဥပေဒၾကမ္း၌ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္ရွိသည္ဆိုေသာအခ်က္ ပါရွိခဲ့သည္။
ဥပေဒၾကမ္း၌ ျပည္လံုး ကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပသည့္ ရက္တြင္ အသက္ (၁၈)ႏွစ္ျပည့္ ၿပီးျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံသား၊ ဧည့္ႏုိင္ငံသား၊ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူႏွင့္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူတုိင္းသည္ ျပည္လံုးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲ၌ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသည္။ ယင္းဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိ သူတုိင္းကို မဲစာရင္းတြင္ ထည့္ သြင္းရမည္ဟု ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ အဆိုပါအခ်က္ကို လႊတ္ေတာ္က ပယ္ဖ်က္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဥပေဒၾကမ္းကို အတည္ ျပဳျပ႒ာန္းေပးႏုိင္ရန္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ရန္ သမၼတထံ ေပးပို႔ခဲ့သည္။ သမၼတက ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္ ရွိေၾကာင္းအပါအဝင္  ျပင္ဆင္ခ်က္၁၁ ခ်က္ျဖင့္ ဥပေဒၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္သုိ႔ ျပန္လည္ေပးပို႔ခဲ့သည္။
ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၏ သေဘာထားမွတ္ခ်က္တြင္‘‘ျပည္လံုးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပသည့္ ေန႔ရက္၌အသက္ (၁၈)ႏွစ္ ျပည့္ၿပီးျဖစ္သည့္ႏုိင္ငံသား၊ ဧည့္ႏုိင္ငံသား၊ ႏုိင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူႏွင့္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားသည္ ျပည္လံုးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသည္။ ယင္းဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူတုိင္းကို မဲစာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းရမည္’’ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂ ရက္ကျပဳ လုပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ ေတာ္အစည္းအေဝးတြင္ ရခုိင္ တုိင္းရင္းသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္ စားလွယ္မ်ားက အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာထိပါးလာႏုိင္ေၾကာင္း ကန္႔ကြက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ က ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ၊ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစု၏ ေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ မဲေပးခြင့္ကို အတည္ျပဳခဲ့သည္။ ဝိႈက္ကတ္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား ျပည္လံုးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ မဲေပးခြင့္ရွိသည္ဆိုေသာအခ်က္အေပၚ ေထာက္ခံသူအမတ္ ၃၂၈ ဦး၊ ကန္႔ကြက္သူ ၇၉ ဦးႏွင့္ ၾကားေန ၁၉ ဦးျဖစ္သည္။
ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားကို မဲေပးခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းမွာ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ႕ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏုိင္ရရွိေစရန္ ႏုိင္ငံေရးကစားျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း သံုးသပ္မႈမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့သည္။
‘‘အားလံုးကို ၿခံဳငံုၿပီးေျပာရရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံေရးကစားတာပဲ။ အဲဒီစကားတစ္လံုးပဲရွိတယ္’’ဟု ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီဥကၠ႒ ေဒါက္တာေအးေမာင္က ၎၏အျမင္ကို ေျပာသည္။
‘‘ႏုိင္ငံေရးကစားတယ္ဆုိတဲ့ စကားရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိတာေပါ့။ မဲရလိုမႈလည္းရွိတာေပါ့’’ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသူအခ်ိဳ႕ ႏွင့္ ရခုိင္အမ်ိဳးသားအင္အားစုမ်ားက အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ကို မဲေပးခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း တညီတၫြတ္တည္းသံုးသပ္သည္။
‘‘ပထမတစ္ခ်က္က ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို ေနာက္ဆုတ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားတာ’’
‘‘ေနာက္တစ္ခ်က္က မိမိ ပါတီအာဏာရဖို႔ တုိင္းျပည္အက်ိဳးထက္ ပါတီအက်ိဳးကိုေရွး႐ႈတာ’’ ဟု စစ္ေတြၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖ ဦးသန္းထြန္းက ေျပာသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ိဳး အျမတ္ရရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ိဳးမွာ ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ ယခင္ ကလည္း ရွိခဲ့ဖူးသည္။
ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ားက ႐ိုဟင္ဂ်ာတုိင္းရင္းသားအျဖစ္ ေတာင္းဆိုမႈကို ဖဆပလအစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲအႏုိင္ရရွိရန္ လက္ခံခဲ့ဖူးသည္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္လည္း ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီမွ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ပါတီမဲရရွိရန္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးအမ်ားအျပားအား ယာယီမွတ္ပံုတင္အျဖဴကတ္မ်ား ထုတ္ေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာမ်ား ပိုမို႐ႈပ္ေထြးခဲ့ရ ေၾကာင္း  ရခိုင္ပဋိပကၡစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ အစီအရင္ခံစာ၌ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ား ေျပာၾကားခ်က္ကို ကိုးကား၍ ေရးသားထားသည္။
‘‘ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ေတြ မဲမေပးရတဲ့ဘက္က ရပ္တည္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မဲ႐ႈံးသြားတယ္’’ဟု အမ်ိဳး သားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးမင္းသူက ေျပာသည္။
‘‘သမၼတရဲ႕ ျပင္ဆင္ခ်က္ ၾကည့္ရတာ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့သူေတြ မဲမေပးရဘူးဆုိတာ ႀကိဳက္ပံု မေပၚဘူး။ ေနာက္ကြယ္ကဟာေတြေတာ့ ကြၽန္ေတာ္လည္း မသိထားေတာ့ မေျပာလိုပါဘူး’’
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ (white card) ကိုင္ေဆာင္ထားသူ ေျခာက္သိန္းခန္႔ရွိေၾကာင္း လူဝင္မႈႀကီး ၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အားဝန္ႀကီးဌာနမွ တာဝန္ရွိသူမ်ားက တရားဝင္ေျပာၾကားထားသည္။ ယင္းအနက္မွ အမ်ားစုမွာ ရခိုင္ ျပည္နယ္မွ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည္။
‘‘၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ျဖစ္မွာပါ’’ဟု လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အားဝန္ႀကီးဌာနမွ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးအဆင့္ရွိသူတစ္ ဦးက ေျပာသည္။
ရခိုင္အမ်ိဳးသားအင္အားစုမ်ားကမူ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးတစ္သန္းေက်ာ္ အနက္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူ ငါးသိန္းကိုးေသာင္းခန္႔ရွိသည္ဟု ဆုိသည္။
ဝိႈက္ကတ္ကိစၥ ယခုအခ်ိန္တြင္မွ ေပၚေပါက္လာျခင္းမွာ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး အာ႐ံုလြဲေအာင္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းဟု သံုးသပ္မႈမ်ားလည္းရွိသည္။
လက္ရွိျပ႒ာန္းထားေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီး (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမ်ားအရ ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားမွာ ဆႏၵမဲေပးႏုိင္ခြင့္ ရွိသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္က ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမ်ားအရ သမၼတက သေဘာထားမွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္တစ္ခုတည္းသာမက အျခားတုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားရွိ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူ မ်ားအတြက္ပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီး ယင္းကဲ့သို႔ မွတ္ခ်က္ကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ ေပးပို႔ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း 7 day Daily အားေျပာသည္။
‘‘အမိန္႔ေပးတာမဟုတ္ပါဘူး။ စဥ္းစားႏုိင္ေအာင္ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေပးတာပါ’’ဟု ၎က ေျပာသည္။
ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ားကို မဲေပးခြင့္ျပဳျခင္းသည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ႏွင့္ ၁၉၈၂ ျမန္မာႏုိင္ငံသားဥပေဒမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနေၾကာင္း ေထာက္ျပသူမ်ားရွိသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄ တြင္ ‘‘ႏုိင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ ႏုိင္ငံသားမ်ားထံမွ ဆင္းသက္ၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္တစ္ဝန္းလံုး၌ တည္သည္’’ ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒ ပုဒ္မ ၂(င)တြင္မူ ယခုကဲ့သို႔ျပ႒ာန္းထားသည္။
‘‘ႏုိင္ငံျခားသားဆုိသည္မွာ ႏုိင္ငံသားမဟုတ္ေသာသူ (သို႔မဟုတ္) ဧည့္ႏုိင္ငံသားမဟုတ္ေသာသူ (သို႔မဟုတ္) ႏိုင္ငံသား ျပဳခြင့္ရသူမဟုတ္ေသာသူကို ဆုိသည္’’
ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ပင္ ႏုိင္ငံသားမဟုတ္သူမ်ားကို မဲေပးခြင့္ျပဳျခင္းမွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအပါအဝင္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနေၾကာင္း ရခုိင္အမ်ိဳးသားအင္အားစုမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသူမ်ားက ေဝဖန္သည္။
‘‘ကမၻာေပၚက ဘယ္တုိင္းျပည္မွာမဆို ႏုိင္ငံျခားသားကို မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ မျပ႒ာန္းထားဘူး’’ဟု စစ္ေတြၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖ ေရွ႕ေနဦးသာပြင့္က ဆုိသည္။
သို႔ရာတြင္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ထိလြယ္ရွလြယ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခင္က မဲေပးခြင့္ရွိသည့္အတြက္ ဆက္လက္ မဲေပးခြင့္ေပးသင့္ေၾကာင္း သံုးသပ္သူမ်ားလည္းရွိ သည္။
‘‘အခုက်မွ မဲေပးခြင့္မေပးေတာ့ဘူးဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဥပေဒက မတည္ၿငိမ္ဘူးလို႔ အားလံုးကေဝဖန္မႈေတြျဖစ္လာမယ္။ ေရွ႕ကတစ္မ်ိဳး၊ ေနာက္ကတစ္မ်ိဳး လိုသလိုအသံုးခ်တယ္လုိ႔ ေျပာၾကမယ္’’ဟု လႊတ္ေတာ္တြင္ မဲခြဲစဥ္ ေထာက္ခံမဲေပးခဲ့သူ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဦးဆုိင္းေပါင္းနပ္က ေျပာသည္။
‘‘တုိင္းရင္းသားေတြထဲမွာ မွတ္ပံုတင္မရွိလုိ႔ ဝိႈက္ကတ္ကိုင္ထားတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဝိႈက္ကတ္ကို မဲေပးခြင့္မေပးေတာ့ဘူးဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး ဆံုး႐ႈံးသြားမွာေပါ့’’ဟု အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦးလည္းျဖစ္သူ ဦးဆိုင္းေပါင္းနပ္က ရခိိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ယခုကဲ့သို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။
‘‘ရခိုင္ျပည္နယ္က ဝိႈက္ကတ္ကိစၥကေတာ့ ေသခ်ာ စိစစ္ကိုင္တြယ္သင့္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ထင္ပါတယ္ မဲေပးခါနီးရင္ ဝိႈက္ကတ္ေတြ ျပန္စိစစ္လိမ့္မယ္’’
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲနီးကပ္လာခ်ိန္တြင္ ယခုကဲ့သို႔ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားအား မဲေပးခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းသည္ တုိင္းျပည္အတြက္ ဆုိးက်ိဳးမ်ားျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း စိုးရိမ္သူမ်ားလည္းရွိသည္။
‘‘သူတုိ႔က ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးမွာ မဲေပးရေတာ့မယ္။ အဲဒီအခါမွာ စိန္ေခၚ မႈေတြရွိလာၿပီ’’ဟု အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေျပာသည္။
‘‘တုိင္းရင္းသားေတြမႀကိဳက္တာကို သူတုိ႔က ေထာက္ခံရင္၊ ႏုိင္ငံသားမဟုတ္ေသးတဲ့သူေတြကိုေထာက္ခံရင္ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိခိုက္တာပဲ’’
ရခိုင္အမ်ိဳးသားအင္အားစုမ်ားက ယခုကိစၥသည္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ၿပီး အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားက ျပည္တြင္းသို႔ ေက်ာ္လြန္သြားႏုိင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပသည္။
‘‘လက္ပံေတာင္းတုိ႔၊ အခု ေက်ာင္းသားသပိတ္တုိ႔ထက္ ဒီကိစၥက ဆုိးက်ိဳးေတြဟာ ပိုၿပီး နစ္နာဆံုး႐ႈံးသြားႏုိင္တယ္’’ဟု ဦးသန္းထြန္းက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။
လတ္တေလာတြင္ ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ားက မဲေပးခြင့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျပင္ဆင္ရန္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈမ်ားကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ျပဳလုပ္သြားရန္ စီစဥ္ေနသည္။ ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္လည္း မည္ကဲ့သို႔ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ကို လူထုအစည္းအေဝးမ်ားျပဳလုပ္၍ ဆံုး ျဖတ္သြားမည္ျဖစ္သည္။
ရခိုင္ျပႆနာႏွင့္ ကခ်င္အပါအဝင္ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး စသည့္ကိစၥရပ္မ်ားစြာကို ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္းမရွိေသးသည့္ အစိုးရမွာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးကပ္လာသည္ႏွင့္အမွ် စိန္ေခၚမႈမ်ား ထပ္မံႀကံဳေတြ႕လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာအပါအဝင္ ေလ့လာသူမ်ားက အစဥ္တစိုက္ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္။
ဦးခင္ေမာင္ေဆြကမူ ယခုကဲ့သို႔မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။ ‘‘အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးအျမင္၊ ႏုိင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးအျမင္နဲ႔ ဒီကိစၥကို ေသခ်ာစိစစ္လုပ္ကိုင္သင့္တယ္’’
××××××××××××××××××××
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒမူၾကမ္းကို အတည္ျပဳေရး ျပည္လံုးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲ ဥပေဒၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္အသီးသီးတြင္ ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳခဲ့မႈအေျခအေနမ်ား
××××××××××××××××××××××××××××××××××
- ၂၀၁၄ ႏိုဝင္ဘာ ၁၈ ရက္ သတင္းမီဒီယာေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက သူရဦးေရႊမန္းက ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဆုိင္ရာ လူထုဆႏၵခံယူပြဲကို ေမလအတြင္း လုပ္ေပးမည္ေျပာ။
- ၂၀၁၄ ႏိုဝင္ဘာ ၂၀ ရက္တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးသို႔ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္သြင္းခဲ့။
- ၂၀၁၄ ႏိုဝင္ဘာ ၂၄ ရက္တြင္ က်င္းပေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး၌ ယာယီသက္ေသခံကတ္ျပား ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္ရသည္ဆိုေသာ အခ်က္ကို လႊတ္ေတာ္က ပယ္ဖ်က္ရန္သေဘာတူညီခဲ့။
- ၂၀၁၄ ႏိုဝင္ဘာ ၂၈ ရက္တြင္ က်င္းပေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး၌ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္က ျပင္ဆင္ခ်က္မရွိေပးပို႔ေသာ ဥပေဒၾကမ္းကို လက္ခံရရွိၿပီး ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားရန္ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က လႊတ္ေတာ္သို႔ အသိေပးခဲ့။
- လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလံုးတြင္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ ဥပေဒၾကမ္းကို အတည္ျပဳျပ႒ာန္းႏုိင္ရန္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတထံ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ေပးပို႔ခဲ့။
- ၂၀၁၅ ဇန္နဝါရီ ၂၂ ရက္တြင္ က်င္းပေသာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝး၌ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက ဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျပင္ဆင္ခ်က္ ၁၁ ခ်က္ျဖင့္ ေပးပို႔လာမႈအေပၚ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဥပေဒၾကမ္း ပူးေပါင္းေကာ္မတီက အစီရင္ခံစာတင္သြင္းခဲ့။
-၂၀၁၅ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂ ရက္တြင္ က်င္းပေသာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ ေတာ္အစည္းအေဝးက ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား ျပည္လံုးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ မဲေပးခြင့္ရွိသည္ဆုိေသာအခ်က္ကို ေထာက္ခံသူမ်ားသျဖင့္ အတည္ျပဳခဲ့။
(သတင္းအရင္းအျမစ္- 7 Days News)