လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လြန္ခ့ဲသည့္ ဇြန္လကမွ အသစ္ဖြဲ႔စည္းခ့ဲေသာ ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီ၏ အေျခအေနအပါအ၀င္ ရခုိင္ျပည္၏ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ ရခုိင္လူမ်ိဳးတုိ႔၏ အနာဂတ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ရပ္ကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေတာ္၀င္ႏွင္းဆီ စားေသာက္ဆုိင္တြင္ ၾသဂုတ္လ ၃ ရက္ေန႔က ေန႔လယ္ (၂)နာရီကေန (၅)နာရီအထိ ျပဳလုပ္ခ့ဲေၾကာင္း သိရသည္။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ႏွင့္ ရခုိင္ႏုိင္ငံေရး အနာဂတ္အေရးကုိ ေဆြးေႏြးေနၾကစဥ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ႏွင့္ ရခုိင္ႏုိင္ငံေရး အနာဂတ္အေရးကုိ ေဆြးေႏြးေနၾကစဥ္။
RNDP ပါတီအေနျဖင့္မဟုတ္ဘဲ တသီးပုဂၢလအေနျဖင့္ စာေရးဆရာအျဖစ္တက္ေရာက္ခ့ဲေသာ ဆရာ ဦးဦးလွေစာ၊ ရခုိင္သားႀကီးစာေပမွ ဦးဦးလွျမင့္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံဌာေန သတင္းေထာက္(Reuter)မွ ဦးေအာင္လွထြန္း၊ ရခုိင္အမ်ိဳးသားကြန္ယက္မွ ဥကၠဌ ဦးတင္ထူးေအာင္ႏွင့္ ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး (YLC)မွ ေဒၚလွလွရီတုိ႔က အဆုိပါေဆြးေႏြးပြဲကုိ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြး၍ တက္ေရာက္လာေသာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားကပါ ၀ုိင္း၀န္းေဆြးေႏြးခ့ဲၾကေၾကာင္း သိရသည္။
စာေရးဆရာ ဦးဦးလွေစာက " ေဆြးေႏြးတာကေတာ့ ပြဲဦးေဆာင္တဲ့သူကေပးတဲ့ ေခါင္္းစဥ္ေအာက္မွာပဲ က်ေနာ္တို႔က ေရာက္လာတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ေရာက္လာတ့ဲသူေတြက အျမင္အသီးသီးေတြကို ဖလွယ္ၾကတယ္။ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ အဲဒီသေဘာမ်ဳိးပါပဲ။ အေၾကာင္းအရာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပဲ။ အဲဒီ အေၾကာင္းအရာတုိင္းကို လူအားလုံးနီးပါးက ၀ုိင္းၿပီးေတာ့ ခ်ၿပီးေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ " ဟု ေျပာသည္။
ပထမဆုံး စေဆြးေႏြးသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ ရခုိင္ျပည္ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ၿပီး သုံးသပ္ၾကေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္ႏိုင္ငံေရးသည္ ေျမာက္ဦးေခတ္က်႐ႈံးသြားသည္မွစ၍ ရခိုင္အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာက်ဆုံးခဲ့ရာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္ကို ရခိုင္ျပည္အမ်ဳိးသား အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ အားလုံးဘက္ေပါင္းစံု ၿပိဳကြဲပ်က္စီးေနျခင္းကုိ မည္သုိ႔တည္ေဆာက္ၾကမည္နည္း စေသာအခ်က္မ်ားကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ သံုးသပ္ၾကေၾကာင္း၊ ဆက္လက္ၿပီး လက္နက္ကိုင္၍ ရခုိင္ျပည္ အမ်ဳိးသားေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကသလုိ တစုံတရာ ဒီမိုကေရစီ Platform တစ္ခု ပြင့္လာသည့္အတြက္ေၾကာင္း ဒီမိုကေရစီ Platform ထက္မွ လႈပ္ရွားေနေသာ ပါတီမ်ားလည္းရွိေနေၾကာင္း၊ ေနာက္ၿပီး ရခုိင္တုိ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းထက္မွာဆုိလွ်င္ မျဖစ္မေန ျဖတ္သန္းရမည္ဟု စေသာအေၾကာင္းမ်ားကို ေဆြးေႏြးၾကေၾကာင္း သူကဆုိသည္။
" ၂၀၁၅ ၿပီးတဲ့အခါမွာ ရခုိင္ျပည္ႏိုင္ငံေရးအနာဂတ္မွာ ဘာေတြဘာေတြ ျဖစ္လာမလဲ။ စိန္ေခၚမႈေတြ ဘာေတြရွိႏိုင္မလဲ ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက က်ေနာ္တို႔ ဒီမွာ ရခုိင္ႏွစ္ပါတီ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ ဦးေဆာင္ပါတီ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ ရခုိင္တိုးတက္ေရးပါတီ ႏွစ္ခုၾကားမွာ အမ်ဳိးသားေရးပါတီ တခုတည္းေပါင္းစည္းဖုိ႔အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ပြဲစီစဥ္သူေတြက ေမးတ့ဲအတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္ပါအ၀င္ ငါးေယာက္စလုံးက အားလုံးတက္တက္ၾကြၾကြ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ အေကာင္းျမင္ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ရခုိင္ျပည္ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ၀မ္းသာစရာ အလြန္တရာ အားရွိတဲ့ အခ်က္တစ္ခုအေနနဲ႔ အားလုံး၀မ္းေျမာက္ေနၾကပါတယ္။ " ဟု ေျပာသည္။
ရခုိင္လူမ်ိဳးတုိ႔အတြက္ အသစ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေသာ ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီ (ANP) အတြက္ ၂၀၁၅ မွာ ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာထိ ေမွ်ာ္လင့္ထားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စာေရးဆရာ ဦးဦးလွေစာကုိ ဆက္လက္ေမးျမန္းခ့ဲသည္။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ရခုိင္ႏုိင္ငံေရး အနာဂတ္ေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္လာၾကေသာ လူ႔မႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဥပဒပညာရွိပုဂၢိဳလ္မ်ား။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ရခုိင္ႏုိင္ငံေရး အနာဂတ္ေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္လာၾကေသာ လူ႔မႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဥပဒပညာရွိပုဂၢိဳလ္မ်ား။
" တက္ေရာက္တဲ့ လူေတြကေတာ့ ႏွစ္ပါတီပူးေပါင္းျခင္းဟာ ရခိုင္ျပည္လူထုအတြက္ အားေကာင္းတယ္။ ရခိုင္ျပည္လူထုက အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓါတ္ ျမင့္မားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီပါတီကို တခဲနက္မဲေပးၾကမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္မွာ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ရခိုင္အစိုးရတရပ္ အေကာင္အထည္ေပၚလာဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္ေပါ့။ တဖက္မွာ ဘာေတြအခက္အခဲရွိလဲဆိုရင္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံမွာ သမၼတကေနၿပီးေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို ဆြဲခန္႔လုပ္ထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အခု ႀကံ႕ခိုင္ေရးပါတီက ပါလာတာမ်ိဳး အဲဒီအေနအထားမ်ဳိးကုိ ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားမလဲဆိုတာ စဥ္းစားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ၂၀၁၅ မတိုင္ခင္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ျပင္ဆင္ေရးကိစၥကိုလည္း ေဆြးေႏြးတာမွာ ပါပါတယ္။ " ဟု ေျပာသည္။
ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအား ျပင္ဆင္မယ္ဆိုလွ်င္ မည္သည့္အခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္သြားမည့္အေၾကာင္းကုိလည္း ေမးျမန္းခဲ့ရာ ပြဲဦးေဆာင္သူမ်ားေပးေသာ အခ်က္အလက္တခ်ိဳ႕ကုိ ေဆြးေႏြးၾကရာ အမ်ားစုက သေဘာတူၾကေၾကာင္း ဆရာဦးဦးလွေစာက ဆုိသည္။
အျဖဴကဒ္ကိုင္ေဆာင္ထားေသာ ဘဂၤလီကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာအား ဆက္လက္ေမးျမန္းခ့ဲရာ " ဟုတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ အထဲမွာပါပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီး ဥပေဒသမား တေယာက္က တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲၿပီးတဲ့ အခါမွာလည္း တျခားစိတ္၀င္စားတဲ့ အမ်ိဳးသား ဥပေဒ သမားတစ္ေယာက္ကလည္း အျဖဴကဒ္ကိုင္ေဆာင္တာေတြ တရားမ၀င္တဲ့အေၾကာင္း၊ မဲေပးခြင့္မရွိေၾကာင္း ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ခံခြင့္မရွိေၾကာင္း၊ အျဖဴကဒ္ကိုင္ေဆာင္သူေတြဟာ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ ေၾကာင္းကိုလည္း အက်ယ္တ၀န္း ရွင္းလင္းၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ " ဟု သူက ေျပာသည္။
ေနာက္ထပ္ ယခုလိုမ်ဳိးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ထပ္လုပ္သြားမည့္ အစီအစဥ္ရွိမရွိ ေမးျမန္းၾကည့္ရာ " ဒီေဆြးေႏြးပြဲက ပထမဆုံးအႀကိမ္ေပါ့ေလ။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီမိုကေရစီ culture တစ္ခုေပါ့။ ဒီ culture က က်ေနာ္တို႔ အရင္က မရွိခဲ့ဘူး။ လမ္းေဘးမွာထိုင္ၿပီး ေျပာဆိုေဆြးေႏြး၊ ျငင္းၾကတယ္။ လူထုေရွ႕မွာ အယူအဆေတြကို ဖလွယ္ၾကတယ္။ ေနာက္ တက္ေရာက္လာတ့ဲ လူေတြကလည္း ေမးခြန္းေတြ ေမးၾကတယ္။ ဒီဟာက ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာပါ။ ဒီဟာကိုေတာ့ ဦးေဆာင္က်င္းပတဲ့ Arakan National Network (ANN) နဲ႔ Scholar Institute (SI) လူႀကီးေတြနဲ႔ေတာ့ သူတုိ႔ ေရွ႕ဆက္ၿပီးလုပ္ရမယ္။ တျခား Issue ေတြကိုလည္း လုပ္သြားမယ္။ တျခား ဖိတ္သင့္ဖိတ္ထိုက္တဲ့ လူေတြကိုလည္းဖိတ္ၾကားမယ္။ သူ႔ဆီက သေဘာထားယူၿပီး အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးလားမႈေတြ လုပ္လာမယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္တာဟာ ေကာင္းပါတယ္။ အလားအလာေကာင္းပါတယ္။ " ဟု ဆရာက ဆုိသည္။
ယခုလုိ ရခုိင္ႏုိင္ငံေရး အနာဂတ္ေဆြးေႏြးပြဲျပဳလုပ္သလုိမ်ိဳး ျမန္မာႏုိင္ငံေရး အနာဂတ္အေရး တုိင္းရင္းသားမ်ားအားလုံးပါ၀င္ေသာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ စကား၀ုိင္းမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည့္ အစီအစဥ္မ်ားကုိ ေနာက္ဆုံးအေနျဖင့္ ေမးျမန္းခ့ဲရာ ဆရာက ယခုလုိေျဖၾကားခ့ဲသည္။
" အဲဒါေတာ့ လုပ္သင့္ပါတယ္။ အစီအစဥ္ရွိတာကေတာ နံပါတ္( ၁ )လုပ္သင့္တယ္၊ လုပ္မယ့္အခြင့္အခါေပးရင္ေတာ လုပ္ရမယ္ေလ။ လုပ္မယ့္အခြင့္အခါေပးရင္ လုပ္ဖုိ႔ Resource လိုတယ္၊ ေနာက္ၿပီး ေနရာထိုင္ခင္း၊ ေငြေၾကးကုန္က်မႈ၊ အခ်ိန္ စသည္ျဖင့္ အားလုံးအခ်က္အလက္ေတြ ျပည္စံုရင္ေတာ့ ဒီဟာေတြကေတာ တစ္လတစ္ခါ ႏွစ္လတစ္ခါ ပံုမွန္လုပ္ေနရင္ ေကာင္းပါတယ္။ " ဟု ေျပာသည္။
(သတင္းအရင္းအျမစ္- Arakantimes ၊ ေရးသားသူ- မိုးေဇာ္)