Thursday, January 29, 2015

စစ္ေတြၿမိဳ႕တည္သည့္ ၁၉၀ ႏွစ္ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနား က်င္းပရန္ ေကာ္မတီဖြဲ႕စည္း

Sittwe-foundation.jpg၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ က်ေရာက္မည့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တည္သည့္  ႏွစ္ ၁၉၀ ျပည့္ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနား ျပဳလုပ္ရန္ အတြက္ ေကာ္မတီ တစ္ရပ္အား ဖြဲ႕စည္းလိုက္ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
စစ္ေတြျမိဳ႕ ၿဂစ္ဘက္ေက်ာင္းတြင္ သာကီ မ႑ိဳင္ယဥ္ေက်းမႈျမွင့္တင္ေရးအဖြဲ႕က ဦးေဆာင္၍ ဇန္န၀ါရီလ ၂၄ ရက္ေန႔က  ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ စစ္ေတြ တည္သည့္ ၁၈၉ ႏွစ္ေျမာက္ေန႕ အခမ္းအနားကို က်င္းပစဥ္ ယင္းေကာ္မတီအား ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ျမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြ (AKYAB) ကို ရခိုင္သကၠရာဇ္ ၁၁၈၇ ခု တပို႔တြဲလဆန္း ၅ ရက္၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၈၂၆ ခု ဇန္န၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔ တည္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို အဂၤလိပ္ၿမိဳ႕၀န္ ပတၱင္ (Paton) ႏွင့္ ေဒသွ်ိတ္ (Dickenson) တို႔ႏွင့္ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ မင္းသားႀကီးေရႊဘန္း၊ ေဒး၀န္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရႊီႏွင့္ ၿမိဳ႕သူႀကီးေအာင္ေက်ာ္ဇံတို႔က ထူေထာင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
အခမ္းအနားျပဳလုပ္ရျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ သာကီမ႑ိဳင္ ယဥ္ေက်းမႈျမွင့္တင္ေရးအဖြဲ႕ ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္စံေမာင္ က ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာၾကားသည္။
“ကိုယ္တို႔ရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ေပၚေပါက္လာပံုကို ရခိုင္ျပည္သူလူထု အားလံုးနဲ႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕ေနလူထုကို သိေစခ်င္တဲ့ သေဘာထားနဲ႔ ျပဳလုပ္ရျခင္းျဖစ္တယ္။ အခု ၁၈၉ ႏွစ္ေျမွာက္ အခမ္းအနားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ မလုပ္ျဖစ္ဘဲ ေနာင္ႏွစ္မွာေတာ့ ခမ္းခမ္းနားနား က်င္းပျပဳလုပ္သြားပါမယ္ ”ဟု ဆိုပါသည္။
အဂၤလိပ္တို႔က ရခိုင္ျပည္ကို ၁၈၂၄-ခုႏွစ္တြင္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီး ယခင္ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အတြက္ အဆင္မေျပသျဖင့္ တံငွာရြာအဆင့္ရွိ ယခုေနရာသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို တည္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕ယခု တည္ေနရာသည္ ရခိုင္ဘုရင္လက္ထက္ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ ကၽြန္း ၄၄ ကၽြန္းထဲတြင္ တစ္ကၽြန္းအပါအ၀င္ ျဖစ္သည္ဟု အခမ္းအနားတြင္ သဘာပတိအျဖစ္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္သူ ဆရာဦးေက်ာ္ေမာင္က ေျပာသည္။
“စစ္ေတြၿမိဳ႕ဟာ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ လက္ထက္တုန္းက ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္လာၿပီးေတာ့ အဲဒီတုန္းက အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ဆန္စပါး အထြက္ဆံုးေဒသတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနဲ႔အတူ အေနာက္တိုင္း ပညာေရးကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုး ထိေတြ႕ခြင့္ရခဲ့တဲ့ ေဒသျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေခတ္တုန္းက စစ္ေတြဟာ ပညာေရးေလာကမွာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ခဲ့ၿပီးေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ေတြကို ႀကီးႀကီးမားမား ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္”ဟု ဆရာဦးေက်ာ္ေမာင္က ေျပာသည္။
အဂၤလိပ္ေခတ္က ထိုကဲ့သို႔ စီးပြားေရးျမင့္ေနခဲ့ၿပီး ပညာေရးမွာ ထိပ္တန္းေရာက္ေနခဲ့ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆုတ္ယုတ္လာခဲ့ၿပီး ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာ သိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ကား ခၽြတ္ၿခံဳက်ခဲ့ရသည္ဟု သိရွိရသည္။
ပိုက္ဆိပ္ (မိဇံ) အဆင့္မွ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ စစ္ေတြၿမိဳ႕သည္ ယခုအခါ ေမာလိပ္၊ ရူပ၊ ပါဒလိတ္ခ်ိတ္၊ တရားသီးစု၊ ေရႊျပား၊ လမ္းမေတာ္၊ ရြာႀကီး၊ နပူခံ၊ ေဘာင္းဒြတ္သားစု စသည္ျဖင့္ ပြားမ်ားလာကာ ၃၁ ရပ္ကြက္ထိ ရွိလာၿပီျဖစ္သည္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕သည္ ရခိုင္တိုင္း၊ ထိုမွ ရခိုင္ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ဆက္လက္တည္ရွိလာခဲ့ၿပီး ရခိုင္တို႔၏ ဂုဏ္ေဆာင္ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့မ်ားကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ေဖၚထုတ္ထိန္းသိမ္းေနသည့္ ၿမိဳ႕အျဖစ္လည္း ထင္ရွားေနဆဲျဖစ္သည္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ၁၉၀ ႏွစ္ျပည့္ အခမ္းအနားက်င္းႏိုင္ရန္အတြက္ ေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သာမက   ဘ႑ာေငြ ရွာေဖြေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု သိရသည္။
ယင္းအခမ္းအနားသို႔ စိတ္ပါ၀င္စားသူ ၂၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
(သတင္းအရင္းအျမစ္-နိရဥၥရာသတင္းဌာန)

No comments: