စစ္အာဏာရွင္ ႀကီးစုိးခ့ဲသည့္ ဦးေန၀င္းလက္ထက္တြင္ ရခုိင္လူထုမ်ား ထမင္းငတ္ဘ၀သုိ႔က်ေရာက္ခ့ဲၿပီး ၄င္းအျပင္ အသက္ပါေပးဆပ္ခ့ဲရေသာ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္သည့္ ၄၆ ႏွစ္ေျမာက္ စစ္ေတြဆန္ျပႆနာေန႔ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အခမ္းအနားတစ္ရပ္ကုိ ရခုိင္တစ္ျပည္နယ္လုံးက ၿမိဳ႕နယ္တုိင္းတြင္ ေအာင္ျမင္စြာ က်ပခ့ဲေၾကာင္း သိရသည္။
ရခုိင္ျပည္သူလူထု ၃၀၀ ေက်ာ္၏ အသက္ကုိေပးဆပ္ခ့ဲရေသာ ၁၃ ၾသဂတ္စ္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနားကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေရႊျပည္သာ ကံညီေနာ္ေက်ာင္းတြင္ ရန္ကုန္ရွိ ရကၡအလင္းတန္းမွ ဦးေအာင္ကာ ရခုိင္မ်ိဳးခ်စ္မ်ားက စုေပါင္းၿပီး က်င္းပခ့ဲသည္။ (ဓါတ္ပုံ - ရကၡအလင္းတန္း)ရခုိင္ျပည္သူလူထု ၃၀၀ ေက်ာ္၏ အသက္ကုိေပးဆပ္ခ့ဲရေသာ ၁၃ ၾသဂတ္စ္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနားကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေရႊျပည္သာ ကံညီေနာ္ေက်ာင္းတြင္ ရန္ကုန္ရွိ ရကၡအလင္းတန္းမွ ဦးေအာင္ကာ ရခုိင္မ်ိဳးခ်စ္မ်ားက စုေပါင္းၿပီး က်င္းပခ့ဲသည္။ (ဓါတ္ပုံ - ရကၡအလင္းတန္း)
အဆုိပါ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနားကုိ ၿမိဳ႕နယ္တုိင္းတြင္ရွိေသာ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရးပါတီမွ ႀကီးမွဴးကာ က်င္းပခ့ဲေၾကာင္း သိရသည္။
ရခုိင္ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ယင္းျဖစ္ရပ္သည္ မည့္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ခ့ဲရျခင္း၊ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ထမင္းငတ္ဘ၀ကုိ က်ေရာက္ခ့ဲျခင္း၊ မည့္သည့္အတြက္ေၾကာင္း အ႐ုပ္ဆုိးေသာ ဘ၀ကုိ က်ေရာက္ခ့ဲသည္ကုိ ရခုိင္ျပည္သူလူထုမ်ားမွ သမုိင္းသင္ခန္းစာတစ္ခုအျဖစ္ ရယူႏုိင္ေအာင္ဆုိၿပီး ယခုလုိ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနားကုိ ျပဳလုပ္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရးပါတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခုိင္ျပည္စုိးက ေျပာသည္။
" အခမ္းအနားအလုပ္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က က်ေနာ္တို႔ ၁၉၆၇ ခု စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ မၾကည့္မ၀ံ့ အဖမ္းခံခဲ့ရတယ္၊ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္သတ္ခံခဲ့ရတယ္။ က်ေနာ္က ရခိုင္ျပည္သူေတြ မ်ဳိးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္တို႔ရဲ႕ က်ဆံုးသြားတ့ဲေန႔ကို ရခိုင္မွာ အခု လူငယ္လူရြယ္ေတြ သိသင့္ၿပီး အမွတ္တရ ရေနေအာင္ဆိုၿပီး၊ သတိရေနေအာင္ဆိုၿပီး အဲဒီရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အဲဒီ အခမ္းအနားကို ျပဳလုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ " ဟု ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ ရခုိင္ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ အစုလုိက္အပုံလုိက္ လူေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ အသတ္ခံခ့ဲရျခင္းသည္ ရခုိင္သမုိင္းမွာ ပထမဆုံးျဖစ္ၿပီး ယခုလက္ရွိ မ်ိဳးဆက္သစ္ ရခုိင္လူငယ္မ်ားအေနႏွင့္လည္း ဘ၀ေပးသင္ခန္းစာအျဖစ္သတ္မွတ္ကာ အမ်ိဳးသားေရးအတြက္ တကယ့္ လိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ရန္လည္း သူက တုိက္တြန္းလုိက္သည္။
ယင္းအခ်ိန္က အသတ္ခံခ့ဲရေသာ ရခုိင္ျပည္သူမ်ားအတြက္ က်န္ရစ္ခ့ဲေသာ မိသားစု၀င္မ်ားႏွင့္ ယင္းအခ်ိန္က အသက္မေသဘဲ ေသနတ္ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ေျခလက္အဂၤါမျပည့္စံုမႈႏွင့္ ယခုအခ်ိန္ထိ အသက္ရွင္လွ်က္ရွိေနသည့္ ျပည္သူတခ်ိဳ႕ကုိ လက္ရွိအစုိးအေနျဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စိတ္ပုိင္ဆုိင္ရာ အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖည့္ဆည္းေပးသင့္သည္ဟု ဦးခုိင္ျပည္စုိးက ဆက္လက္တုိက္တြန္းလုိက္သည္။
" အဲဒီ အခ်ိန္က က်ဆံုးသြားတဲ့လူေတြအတြက္ အစိုးကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ တစ္စံုတစ္ရာေတာ့ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမူေရး အထူးသျဖင့္ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္မယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ ဒါက အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တဲ့ သေဘာလည္းမဟုတ္၊ အစုိးရကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ကိစၥလည္းမဟုတ္။ တကယ့္ကို ရခိုင္ျပည္သူ ျပည္သားေတြ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးေနတဲ့ အခ်ိန္အခါကို က်ေရာက္သြားလို႔ပါ။ ရခုိင္သားေတြရဲ႕ ကိုယ့္အားကိုကိုးၿပီး လုပ္ထားတဲ့ ဆန္ေရစပါးတို႔ကို မစားရဘဲနဲ႔ ထမင္းငတ္ေနတဲ့ဘ၀မွာ ဆန္နည္းနည္းေလာက္ေတာင္းလို႔ ပစ္သတ္ခံသြားရတဲ့ ဘ၀အေျခအေနေၾကာင့္ အဲဒီလူေတြ က်ဆံုးသြားရေတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဒဏ္ရာရၿပီး ေျခေထာက္က်ိဳးတဲ့ လူေတြ မသန္မစြမ္း ျဖစ္ရတဲ့သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေပါ့ေနာ္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚမွာဆုိရင္ အမ်ားႀကီးက်န္ရွိေနပါတယ္။ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီလူေတြကို လူသားခ်င္း စာနာတဲ့စိတ္နဲ႔ ေျပာေျပာ၊ ႏိုင္ငံသားခ်င္း စာနာတဲ့စိတ္နဲ႔ဘဲေျပာေျပာ၊ အခုေခတ္ ပြင့္လင္းျမင္သာလာတဲ့ ဒီမိုကေရစီေခတ္မွာ အမွားေတြကို ျပန္ၿပီးသံုးသတ္ၿပီးရင္ အဲဒီလူေတြအတြက္ က်န္ရွိလိုက္တဲ့ အဲဒီမိသားစုေတြအတြက္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမူေရး စသျဖင့္ တစ္စံုတစ္ရာ အခက္အခဲရွိတဲ့ အရာေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးသင့္တယ္။ အကူအညီေပးသင့္တယ္။ ေစာက္ေရွာက္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ " ဟု ေျပာသည္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရးပါတီ ဗဟုိ႐ုံးတြင္ျပဳလုပ္သည့္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနားတြင္ ယင္းအခ်ိန္က ဦးေန၀င္း၏ အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းခ့ဲမႈကုိ ခံခ့ဲရသည့္အထဲမွာ ကုိယ္တုိင္ႀကံဳေတြ႔ခ့ဲရေသာ ယခုသက္ရွိထင္ရွားရွိေနသည့္ လူပုဂၢိဳလ္ ၁၀ ဦးလည္း တက္ေရာက္ခ့ဲေၾကာင္း သိရသည္။ ေနာက္ထပ္လည္း အခမ္းအနားကုိ အသက္အရြယ္ႏွင့္ က်န္းမာေရးအေျခအေနေၾကာင့္ အလားႏုိင္မလာႏုိင္သည့္ သက္ႀကီးရြယ္အုိတခ်ိဳ႕ က်န္ရွိေနေသးေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕ လမ္းမေတာ္ေတာင္ရပ္ကြက္ ဓမၼာ႐ုံတြင္ မ်ိဳးခ်စ္ရခုိင္မ်ားက ဦးေဆာင္ကာ “အသူပီးေရ ပစ္မိန္႔လဲ” ဆုိသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ကဗ်ာရြက္ပြဲအခမ္းအနားတစ္ခုကုိ ၁၃ ၾသဂတ္စ္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္တစ္ရပ္အေနျဖင့္ က်င္းပျပဳလုပ္ခ့ဲၾကသည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕ လမ္းမေတာ္ေတာင္ရပ္ကြက္ ဓမၼာ႐ုံတြင္ မ်ိဳးခ်စ္ရခုိင္မ်ားက ဦးေဆာင္ကာ “အသူပီးေရ ပစ္မိန္႔လဲ” ဆုိသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ကဗ်ာရြက္ပြဲအခမ္းအနားတစ္ခုကုိ ၁၃ ၾသဂတ္စ္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္တစ္ရပ္အေနျဖင့္ က်င္းပျပဳလုပ္ခ့ဲၾကသည္။
" အဲဒီအခ်ိန္အခါမွာ တကယ့္ကို ကိုယ္ေတြ႔လက္ေရာက္ ပါ၀င္ခဲ့တ့ဲ ေျခေထာက္က်ိဳးသြားခဲ့ရတဲ့လူေတြ၊ ေျခေထာက္ အျဖတ္ခံလိုက္ရတဲ့လူေတြ၊ ဒဏ္ရာရရွိခ့ဲတဲ့လူေတြ၊ တကယ့္ကို ဦးေဆာင္ဦးထိပ္က ပါ၀င္ခတ့ဲ လူေတြ စတ့ဲ ၁၀ ေရာက္ကို ဖိတ္ၾကားၿပီးေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္က အေတြ႕အႀကံဳေတြ ရွင္းျပေပးပါ၊ ဘယ္လို အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္သြားတာလဲစတ့ဲ ေမးခြန္းေတြကုိ ေမးၿပီး အဲဒီအထဲမွာ ပါ၀င္သြားခ့ဲတ့ဲ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က အဲဒီ လူ ၁၀ ဦးကို အဲဒီအခမ္းအနားပြဲမွာ စကားေျပာခုိင္းပါတယ္။ " ဟု ဦးခုိင္ျပည္စုိးက ဆုိသည္။
ယခုလုိ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္သည့္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္အခမ္းအနားကုိ ယခင္စစ္အစုိးရလက္ထက္တြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ က်င္းပခြင့္မရခ့ဲဘဲ ခုိးေၾကာင္ခုိးဝွက္က်င္းပခ့ဲရေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီအသြင္သုိ႔ ေျပာင္းလဲလာသျဖင့္ လြန္ခ့ဲသည့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွ စ၍ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ က်င္းပခြင့္ရရွိခ့ဲေၾကာင္း၊ ဆက္လက္ၿပီး အဆုိပါအခမ္းအနားကုိ ရခုိင္ျပည္အတြင္းမွာသာမက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္လည္း ရကၡအလင္းတန္းဦးေဆာင္မွဴျဖင့္ ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕ရွိ ကံညီေနာင္ေက်ာင္းတြင္ က်င္းပခ့ဲေၾကာင္း၊ ထုိအျပင္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏုိင္ငံ ဖေလာင္းခ်ိတ္ၿမိဳ႕တြင္လည္း ရခုိင္တုိင္းရင္းသား မ်ိဳးခ်စ္မ်ားက ဦးေဆာင္ကာ က်င္းပခ့ဲေၾကာင္း သိရသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္ ၁၃ ရက္ေန႔၊ ရခိုင္ျပည္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ ရာဇဝင္ရိုင္းေလာက္ေအာင္ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္လွေသာ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ လူသတ္မႈႀကီးသည္ ဗမာျပည္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ၁၉ ႏွစ္အၾကာ၊ ဗုိလ္ေနဝင္းလက္ထက္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၃၀၀ ခန္႔ အသတ္ခံရခဲ့ကာ ယခုႏွစ္ဆိုလွ်င္ ၄၆ ႏွစ္ျပည့္ခ့ဲၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
(သတင္းအရင္းအျမစ္- Arakantimes ၊ ေရးသားသူ- မိုးေဇာ္)